vol. 1, p. 40

guttulis ("etenim semen est sanguis Christianorum" * ) in immensum aucti
fideles, quippe "grana quae singula cadebant, multiplicata pro-
dibant." + In eam itaque abiistis amplitudinem, et creuistis pie-
tatem, quae vix fidem veritatis assequatur. Ubinam gentium
tam splendida religionis ornamenta? Ubi tam frequentes arae?
tam splendida templa? tanta sacrorum hominum multitudum? Sur-
rexit profecto urbs vestra in tantam sanctitatem, opes sacras,
diuini cultus splendorem, ecclesiarum multitudinem, ut tota ci-
uitas templum unum videatur, et caelo iam verticem intulisse.
Ad haec; quanti vobis circumstant Tutelares? quales e caelo de-
signati patroni? magno Januario, vestro Antesignano, quot accesse-
runt vel apud vos nati, vel aliunde transmissi? E Graecia ac-
citi, ex remotissimis Indorum plagis avocati, ex ultimis Lusi-
ta[niae] finibus accersiti, ex diuersis Italiae partibus congregati,
qui tanquam Antionarii praesides urbem hanc, numini charam,
assidue protegunt, et defendant. E Picano missus Iacobq, tem-
pore, non dignitate, primis inferior; cuius aeterna in vos merita,
perpetua rependitis veneratione, nulliq aram frequentius co-
litis; nulliq opem humiliq imploratis, nulliq memoriam nobiliori
celebratis apparati. Paulo postquam e vobis in caelum recessit,
ex vobis fuit, qui heroica facta, heroico carmine referrat, et
[sub?]acti mundi, partique caeli occineret triumphum. Inuidit sors tan-
tam hominis gloriam, digne decantatam, et abscondit; sed abole-
re non potuit, nolente deo humanis laudibus priuari, quem ip-
se diuinis honoribus illustravit. Ad meos tandem manus opus
peruenit, et vobis mittendum iudicaui, ut apud vos ortum, a
vobis lucem accipiat, et post obliuionis tenebras splendore
vestro clariq resurgat. In ipsa infantia talem suum faetum
repulauit doctissimus author, ut summo omni Antistiti Inno-
centio octauo dicandum aestima~nt; ego prouectioris aetatis tanti fa-
cio ut vobis censeam destinandum, et quod uni, etsi sumpremo,
inde missum est, omnibus nobilissimi regni ordinibus remittandum.
Leve est munus, si opellae moles spectatur; non leve, si autho-
ris, argumenti, doctrinae et temporis ratio habeatur. Author
est

* [Ter]tull. in Apolog.
[ ] in fine

+ Leo serm. i. de
[S]s. Petr. et Paulo.

("the blood of Christians is indeed seed" - Tertullian in Apol.), the faithful increased enormously, in fact "grains which fell singly gave forth many fold" - Leo Serm. 1. on Ss Peter and Paul. Thus you set forth into such extent and grew into such piety as could hardly be believed. Where among people could you find such splendid ornaments of religion? Where such frequent altars? Such splendid temples? Such a multitude of holy men? Truly your city rose to such sanctity, holy riches, splendour of divine worship, and multitude of churches, that the whole state seemed to be one temple, and to have established its summit already in heaven. To add to this, how many Guardians surround you? What patrons appointed from heaven? How many came in succession to the great Januarius your Leader, either native born or sent from elsewhere? Summoned from Greece, called up from from the furthest shores of India, brought in from the utmost ends of Lusitania, gathered from diverse parts of Italy, as Antionarian guardians assiduously to protect and defend this city, dear to the divinity.

guttulis ("etenim semen est sanguis Christianorum" * ) in immensum aucti
fideles, quippe "grana quae singula cadebant, multiplicata pro-
dibant." + In eam itaque abiistis amplitudinem, et creuistis pie-
tatem, quae vix fidem veritatis assequatur. Ubinam gentium
tam splendida religionis ornamenta? Ubi tam frequentes arae?
tam splendida templa? tanta sacrorum hominum multitudum? Sur-
rexit profecto urbs vestra in tantam sanctitatem, opes sacras,
diuini cultus splendorem, ecclesiarum multitudinem, ut tota ci-
uitas templum unum videatur, et caelo iam verticem intulisse.
Ad haec; quanti vobis circumstant Tutelares? quales e caelo de-
signati patroni? magno Januario, vestro Antesignano, quot accesse-
runt vel apud vos nati, vel aliunde transmissi? E Graecia ac-
citi, ex remotissimis Indorum plagis avocati, ex ultimis Lusi-
ta[niae] finibus accersiti, ex diuersis Italiae partibus congregati,
qui tanquam Antionarii praesides urbem hanc, numini charam,
assidue protegunt, et defendant. E Picano missus Iacobq, tem-
pore, non dignitate, primis inferior; cuius aeterna in vos merita,
perpetua rependitis veneratione, nulliq aram frequentius co-
litis; nulliq opem humiliq imploratis, nulliq memoriam nobiliori
celebratis apparati. Paulo postquam e vobis in caelum recessit,
ex vobis fuit, qui heroica facta, heroico carmine referrat, et
[sub?]acti mundi, partique caeli occineret triumphum. Inuidit sors tan-
tam hominis gloriam, digne decantatam, et abscondit; sed abole-
re non potuit, nolente deo humanis laudibus priuari, quem ip-
se diuinis honoribus illustravit. Ad meos tandem manus opus
peruenit, et vobis mittendum iudicaui, ut apud vos ortum, a
vobis lucem accipiat, et post obliuionis tenebras splendore
vestro clariq resurgat. In ipsa infantia talem suum faetum
repulauit doctissimus author, ut summo omni Antistiti Inno-
centio octauo dicandum aestima~nt; ego prouectioris aetatis tanti fa-
cio ut vobis censeam destinandum, et quod uni, etsi sumpremo,
inde missum est, omnibus nobilissimi regni ordinibus remittandum.
Leve est munus, si opellae moles spectatur; non leve, si autho-
ris, argumenti, doctrinae et temporis ratio habeatur. Author
est

* [Ter]tull. in Apolog.
[ ] in fine

+ Leo serm. i. de
[S]s. Petr. et Paulo.

("the blood of Christians is indeed seed" - Tertullian in Apol.), the faithful increased enormously, in fact "grains which fell singly gave forth many fold" - Leo Serm. 1. on Ss Peter and Paul. Thus you set forth into such extent and grew into such piety as could hardly be believed. Where among people could you find such splendid ornaments of religion? Where such frequent altars? Such splendid temples? Such a multitude of holy men? Truly your city rose to such sanctity, holy riches, splendour of divine worship, and multitude of churches, that the whole state seemed to be one temple, and to have established its summit already in heaven. To add to this, how many